Η Ελλάδα σνομπάρει τη Ρωσία, η Ε.Ε. κάνει... χρυσές δουλειές

Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΠΟΡΡΟΦΑ ΤΟ 70% ΤΩΝ ΡΩΣΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ, ΕΝΩ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΙΣΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΔΥΝΑΜΗΣ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Δ. ΥΦΑΝΤΗ pdifandis@enet.gr

ΠΡΙΝ ΑΠΟ είκοσι μήνες, όταν ο έλληνας πρωθυπουργός, Γ. Παπανδρέου, επισκέφθηκε τη Μόσχα, ο Βλ. Πούτιν του προσέφερε δάνειο με ευνοϊκούς ....όρους ύψους 25 δισ. ευρώ και ταυτόχρονα μια εναλλακτική πηγή κεφαλαίων ώστε η Ελλάδα να μην υποχρεωθεί να απευθυνθεί με το μαχαίρι στον λαιμό στο ΔΝΤ και την εποπτεία της τρόικας.

Ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός Ε.Ε. - Ρωσίας δεν αποτελεί εμπόδιο στη στενή συνεργασία των δύο πλευρών. Ο ελληνικής καταγωγής ρώσος βουλευτής Ιβάν Σαββίδης, που αποκάλυψε το θέμα στην «Ε» (14/7/2011 στον Θ. Αυγερινό), απέδωσε σε πιέσεις των ΗΠΑ, του ΔΝΤ και της Ε.Ε. τη μη αποδοχή της προσφοράς.

Τους μήνες που ακολούθησαν οι ελληνορωσικές σχέσεις βυθίστηκαν στα Τάρταρα σε μια περίοδο που η χώρα θα όφειλε να αναζητεί εναλλακτικές λύσεις στο οικονομικό της πρόβλημα. Ενδεικτικό του παγετώνα που έχει σκεπάσει τις σχέσεις Ελλάδας-Ρωσίας είναι το γεγονός ότι στις επαναλαμβανόμενες προσκλήσεις του Γ. Παπανδρέου να επισκεφθεί ο Βλ. Πούτιν τη χώρα μας, ο ρώσος ηγέτης τηρεί σιγήν ασυρμάτου...

Ο Μιχαήλ Ντμίτριεφ, στενός συνεργάτης του ισχυρού άνδρα της Ρωσίας και επικεφαλής του Κέντρου Στρατηγικών Ερευνών της Ρωσικής Δημοκρατίας, φρόντισε να φέρει σε ακόμα πιο δύσκολη θέση την ελληνική κυβέρνηση, αναφέροντας ούτε λίγο ούτε πολύ ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να προσελκύει κάθε χρόνο ρωσικές επενδύσεις 2-3 δισ. δολαρίων αλλά και να πενταπλασιάσει σχετικά εύκολα το τουριστικό ρεύμα και τα έσοδα από ρώσους τουρίστες μέχρι το 2015.

Κι ενώ κατά τον Ι. Σαββίδη η Ε.Ε. (από κοινού με ΗΠΑ και ΔΝΤ) άναβαν «κόκκινο» στον Γ. Παπανδρέου στο ενδεχόμενο να εξασφαλίσει η Ελλάδα κεφάλαια από τη Ρωσία προκειμένου να διαχειριστεί με μεγαλύτερη χρονική άνεση το ταμειακό πρόβλημα της χώρας, οι ευρωπαίοι εταίροι μας έχουν στήσει ρωσικό πάρτι. Ενισχύοντας τη θέση όσων θεωρούν ότι στο ανελέητο γεωπολιτικό «πόκερ» που εξελίσσεται στο παρασκήνιο της οικονομικής κρίσης, ΗΠΑ και Ε.Ε. επιχειρούν να φράξουν τον δρόμο σε μια ρωσική έξοδο στη Μεσόγειο μέσω επενδύσεων στην Ελλάδα και το Αιγαίο. Κάτι που δείχνει να επιθυμεί διακαώς η Ρωσία.

Ετσι, ενώ τον Φεβρουάριο του 2010 ο Γ. Παπανδρέου επιστρέφοντας από τη Μόσχα έφερε όχι συμφωνίες για επενδύσεις και δάνεια αλλά... φωτογραφίες με τον Βλ. Πούτιν, οι εταίροι μας στην Ε.Ε. έκαναν χρυσές δουλειές με τους Ρώσους. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο Μ. Ντμίτριεφ, η Ε.Ε. απορροφά το 70% των ρωσικών εξαγωγών, ενώ περισσότερες από τις μισές εισαγωγές της Ρωσίας προέρχονται από την Ευρώπη. Τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός Ε.Ε.-Ρωσίας δεν αποτελεί εμπόδιο στη στενή συνεργασία των δύο πλευρών. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Ευρωπαίοι απορροφούν το 89% των ρωσικών επενδύσεων στο εξωτερικό, ενώ αντιπροσωπεύουν το 71% των ξένων επενδύσεων στη Ρωσία.

Την ίδια στιγμή η Ελλάδα έχει αυτοπεριοριστεί σε ρόλο φτωχού συγγενή στις εμπορικές σχέσεις της Ρωσίας. Η χώρα μας καταφέρνει μόλις και μετά βίας να στέλνει στη Ρωσία το 2% των εξαγωγών της, οι εισαγωγές από Ρωσία δεν ξεπερνούν το 5,5% των συνολικών εισαγωγών της χώρας. Παράλληλα, από τη Ρωσία προέρχεται μόλις το 4% των άμεσων ξένων επενδύσεων στη χώρα μας.

Οι επιδόσεις της Ελλάδας στην προσέλκυση ρωσικών επενδύσεων είναι αποκαρδιωτικές, αν συνυπολογίσει κανείς ότι η Ρωσία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς κεφαλαίων του πλανήτη. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2011 οι ρωσικές επενδύσεις στο εξωτερικό έφθασαν τα 10 δισ. δολάρια.

Πενιχρά τα οφέλη, παρά τις δυνατότητες που δίνει ο τουρισμός

Διά στόματος Μ. Ντμίτριεφ, οι Ρώσοι φρόντισαν να στείλουν το μπαλάκι στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία είτε θα αξιοποιήσει τις ευκαιρίες ή θα βρεθεί εκτεθειμένη. Ο πρόεδρος του «The Center for Strategic Research» της Ρωσικής Δημοκρατίας επεσήμανε ότι η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να πετύχει θεαματική αύξηση των εμπορικών σχέσεων των δύο χωρών, άμεσα και με ελάχιστη προσπάθεια.

Οι τομείς στους οποίους μπορεί να επιτευχθεί γρήγορο αποτέλεσμα, σύμφωνα με τη ρωσική πλευρά, είναι οι επενδύσεις, ο τουρισμός αλλά και ο αγροτικός τομέας και η παραγωγή τροφίμων. Ο τουρισμός αποτελεί, κατά τη ρωσική πλευρά, το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα των ευκαιριών που έχει αλλά επιμένει να μην αξιοποιεί η Ελλάδα. Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο Μ. Ντμίτριεφ, η Ρωσία είναι σήμερα η ένατη μεγαλύτερη αγορά εξερχόμενου τουρισμού του κόσμου. Το 2010 οι ρώσοι τουρίστες που ταξίδεψαν στο εξωτερικό δαπάνησαν 26,5 δισ. δολάρια, ποσό που είναι μιάμιση φορά μεγαλύτερο από τις συνολικές τουριστικές εισπράξεις της Ελλάδας από τον τουρισμό. Το 2010 οι Ρώσοι πραγματοποίησαν 12,6 εκατ. ταξίδια στο εξωτερικό που ισοδυναμούν με το 80% των αφίξεων ξένων τουριστών στην Ελλάδα.

Η δυναμική της ρωσικής αγοράς και οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται για τον ελληνικό τουρισμό και την εθνική οικονομία αποτυπώνονται ανάγλυφα σε μερικά ακόμα στοιχεία. Την περίοδο 2000-2007, οι Ρώσοι που ταξίδευαν στο εξωτερικό αυξάνονταν 9,4% κάθε χρόνο, ενώ οι ταξιδιωτικές τους δαπάνες μεγάλωναν 14% από χρόνο σε χρόνο. Την ίδια χρονιά το εξερχόμενο τουριστικό ρεύμα αυξήθηκε 32%, ενώ όσοι κατευθύνονταν σε προορισμούς με παραλίες (όπως η Ελλάδα) αντιπροσώπευαν ποσοστό άνω του 50%.

Το τουριστικό Ελντοράντο που επιμένει να μην αξιοποιεί μέχρι σήμερα η εθνική οικονομία (παρά τη φετινή αύξηση κατά 50% των ρώσων τουριστών στην Ελλάδα) αποτυπώνεται στις εκτιμήσεις των Ρώσων, οι οποίοι πιστεύουν ότι μέχρι το 2015 οι ρώσοι τουρίστες μπορούν να αυξηθούν τέσσερις ή πέντε φορές, ενώ τα έσοδα από το ρωσικό τουριστικό ρεύμα υπάρχει η δυνατότητα να ξεπεράσουν τα 3 δισ. δολάρια την επόμενη τετραετία. Μέχρι το 2015 υπάρχει η δυνατότητα οι ρώσοι τουρίστες στη χώρα μας να έχουν ξεπεράσει το 1,5 εκατ., προσπερνώντας ή φθάνοντας στο ίδιο «ύψος» με τις κυριότερες παραδοσιακές αγορές του ελληνικού τουρισμού (Βρετανία, Γερμανία). Οι ίδιοι εκτιμούν ότι η άνοδος του ρεύματος από τη Ρωσία μπορεί να προσφέρει 50.000 νέες θέσεις απασχόλησης.
Τα πενιχρά, σε σχέση με τις δυνατότητες, αποτελέσματα του ελληνικού τουρισμού στη ρωσική αγορά αποτυπώνονται στο γεγονός ότι το 2010 επισκέφθηκαν τη χώρα μας μόλις 386.700 Ρώσοι (εκτιμάται ότι θα πλησιάσουν τους 600.000 φέτος). Στον αντίποδα, η Τουρκία προσέλκυσε 2,36 εκατ. ρώσους επισκέπτες, η Αίγυπτος 2,19 εκατ. και η Κίνα 1,44 εκατ.

Η χρυσή ευκαιρία

Η αλματώδης αύξηση της ζήτησης για προϊόντα μεσογειακής διατροφής από την ταχύτατα ανερχόμενη μεσαία τάξη της Ρωσίας μπορεί να αποτελέσει χρυσή ευκαιρία για τις ελληνικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και τροφίμων.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Κέντρου Στρατηγικών Ερευνών της Ρωσίας, οι εξαγωγές τροφίμων από την Ελλάδα στη Ρωσία μπορούν να φθάσουν τουλάχιστον το 1,2 δισ. δολάρια το χρόνο.
Οι μελλοντικές προοπτικές, μάλιστα, εμφανίζονται ακόμα πιο αισιόδοξες, καθώς η ζήτηση αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2009 οι ρωσικές εισαγωγές προϊόντων διατροφής έφθασαν τα 30 δισ. δολάρια, ενώ τους τελευταίους δώδεκα μήνες είχαν, ήδη, αυξηθεί σε 37,5 δισ. δολάρια. Ποσό που είναι οκταπλάσιο από τις συνολικές ελληνικές εξαγωγές γεωργικών προϊόντων.