Μετά από δεκαπέντε χρόνια απραξία η Ελληνική Κυβέρνηση προχωρά στη θέσπιση ενός φορέα ερευνών υδρογονανθράκων. Οφείλουμε όλοι να γνωρίζουμε ότι αυτό το θέμα δεν είναι θέμα το οποίο πραγματεύεται σε επίπεδο προσμονής όλος ο κόσμος μόνο, είναι θέμα καθοριστικό για την πορεία της ενεργειακής μας υποδομής σαν χώρα, της εσωτερικής κατανάλωσης και σαφώς προσδοκούμε να καλύψουμε μεγάλο μέρος των οικονομικών μας αναγκών.
Υπάρχουν ενθαρρυντικά στοιχεία. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα προαναγγελίες των εταιρειών που έχουν κάνει έρευνες, η Ελλάδα διαθέτει πετρέλαιο, αλλά περισσότερο απ’ όλα διαθέτει φυσικό αέριο. Το πετρέλαιο το προσδιορίζουμε περίπου στο 10% του αντίστοιχου 90% του φυσικού αερίου και αυτό είναι ιδιαίτερα καθοριστικό για την ενεργειακή μας στρατηγική. Εκτός από κόμβος διακίνησης φυσικού αερίου και πετρελαίου, γινόμαστε -όπως προκύπτει- και παραγωγός στη συνέχεια, αλλά για να φθάσουμε εκεί, πρέπει να επιταχύνουμε. Ήδη στην Κύπρο, αυτήν τη στιγμή που μιλάμε, για το 2012 έχουν βάλει σκοπό να προχωρήσουν στην άντληση φυσικού αερίου και προχωρούν στις γεωτρήσεις.
Η Κύπρος το 2003 διακήρυξε την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Έκανε την οριοθέτηση με δύο κινήσεις και το 2007 με το Λίβανο και με την Αίγυπτο και, παρ’ ότι υπάρχουν στρατεύματα κατοχής, το Διεθνές Δίκαιο της αναγνώρισε δικαιοδοσία εν τω συνόλω και συνορεύει και αυτή με το Ισραήλ από κάτω, για παράδειγμα, ακριβώς γιατί θεωρείται ενιαίο κράτος, ανεξάρτητα αν δεν ασκεί η υπάρχουσα Κυβέρνηση κυριαρχία και στο κατεχόμενο τμήμα στο οποίο προσωρινά υπάρχουν τα στρατεύματα κατοχής. Είναι μια σημαντικότατη εξέλιξη.
Εμείς αντιμετωπίζαμε μέχρι πρότινος προβλήματα. Και ο Καντάφι δημιουργούσε θέματα, διότι τα έβρισκε πολύ με την Τουρκία και πρέπει να δούμε την πραγματικότητα και η Αίγυπτος είχε αρχικά επιφυλάξεις. Στη συνέχεια η Αίγυπτος είπε πεντακάθαρα απέναντι στις αιτιάσεις της Τουρκίας ότι το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελορίζου, με τον Άγιο Γεώργιο, τη Ρω, και τη Στρογγύλη ή Υψηλή και τη Μεγίστη είναι ελληνική κυριαρχία. Με την ανατροπή τόσο του Καντάφι, κυβέρνηση Βεγγάζης, όσο και των εξελίξεων στην Αίγυπτο, τα πράγματα ακόμα δείχνουν ότι τείνουν απέναντι σε αυτές τις δύο χώρες να είναι πάρα πολύ καλές οι εξελίξεις. Και αν δει κανείς την παγίδα στην οποία έχει πέσει η Τουρκία, η οποία έχει ανακηρύξει ΑΟΖ, Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, στη Μαύρη Θάλασσα, άρα έχει αναγνωρίσει το Διεθνές Δίκαιο στη συγκεκριμένη δικαιοδοσία, μας επιτρέπει πάρα πολύ να προχωρήσουμε.
Επίσης, μετά την οριοθέτησης της ΑΟΖ Κύπρου και Ισραήλ, είδαμε και τη δήλωση εκ μέρους του Ισραήλ για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Ελλάδας που συνορεύει με την Κύπρο. Και εδώ τίθενται τα ζητήματα πλέον επί τάπητος. Το νομοσχέδιο αυτό σε δύο άρθρα, το 156 και 163, αναφέρεται στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη σε δυνητική αναφορά όσον αφορά την κυριαρχία που μπορεί να ασκηθεί από ελληνικής πλευράς, δηλαδή το μεν Λιμενικό Σώμα στα πλαίσια της ΑΟΖ έχει δικαιοδοσία, αλλά και ταυτόχρονα προσδιορίζεται η δυνητική αυτή εξέλιξη.
Μέσα σ’ αυτή την Αίθουσα πρώτος ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός γνωστοποίησε την ορολογία της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Απαίτησε από την Κυβέρνηση Καραμανλή να προχωρήσει, πράγμα που δεν τόλμησε. Κατ’ επανάληψη σήμερα έχει ακουστεί από εμάς το ίδιο θέμα, αλλά και όλες οι πτέρυγες της Βουλής πλέον το αναγνωρίζουν.
Θεωρούμε ότι μέγιστο θέμα για τη χώρα μας είναι η ταχύτατη αυτή ανακήρυξη. Θα πρέπει να γίνει στον ΟΗΕ. Είναι γνωστό το δίκαιο της θάλασσας. Θα πρέπει, βέβαια, και εμείς να ψηφίσουμε το σχετικό νόμο. Η οριοθέτηση δεν μπορεί να γίνει μισή.
Το λέμε αυτό γιατί οι έρευνες, ο ερευνητικός φορέας που θα κάνει τις αναθέσεις, που θα ζητήσει από πολλές χώρες να προχωρήσουν σε συνεργασία, αυτός ο ερευνητικός φορέας πρέπει να έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει στην έρευνα όχι σε περιορισμένη αναφορά, όχι μόνο στη Δυτική Ελλάδα, αλλά στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας.
Όσο πιο γρήγορα προχωρήσει η έρευνα και βγουν τα αποτελέσματα, τόσο πιο γρήγορα η χώρα μας θα αναβαθμιστεί από πλευράς ενεργειακών αποθεμάτων και υποδομών και θα καταλάβει μία ισχυρότερη θέση στο διεθνές παιχνίδι. Είναι γνωστό ότι στην Κύπρο κατασκευάζεται το πρώτο εργοστάσιο υγροποίησης. Θα πρέπει αμέσως να ετοιμαστούμε και εμείς, ως δείχνουν όλα τα πράγματα, για την Κρήτη.
Και εδώ ακριβώς θέλω να πω ότι το νομοσχέδιο αυτό, του οποίου αναγνωρίζουμε θετικότατες αναφορές, είναι ημιτελές όσον αφορά τις δικές μας προσδοκίες σε κάποιους τομείς. Είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Παρ’ ότι όμως έχει ημιτελείς αναφορές, είναι στο δρόμο που οφείλει να προχωρήσει μία Κυβέρνηση για να κάνει το ιστορικό της καθήκον, διότι στην Κρήτη, για παράδειγμα, πρέπει από τώρα να υπάρξει ενεργειακός σχεδιασμός χρήσης φυσικού αερίου. Όμως, πρέπει να ενταχθεί και η Δυτική Ελλάδα που μέχρι αυτή τη στιγμή έχει εξαιρεθεί του σχεδιασμού.
Αν εμείς ταχύτατα προχωρήσουμε στην έρευνα, αξιοποιώντας επίσης και τη δυνατότητα της ανοικτής πόρτας, της άμεσης ανάθεσης εκεί που υπάρχουν ήδη δεδομένα για την εξόρυξη πετρελαίου, κυρίως και μετά φυσικού αερίου –αναφέρω το πετρέλαιο γιατί είναι για τη Δυτική Ελλάδα ήδη πραγματοποιημένες έρευνες- τα πράγματα θα πάνε πάρα πολύ καλά για εμάς.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν οφείλουμε ως λαός να διορθώσουμε λάθη μας, δεν οφείλουμε να αποκτήσουμε μία εσωτερική συνοχή παραγωγική, δεν οφείλουμε να αναδιατάξουμε τα κακώς κείμενα. Αυτό σημαίνει ακόμη περισσότερο πως όλη η Δυτική Ευρώπη με άλλους μισθούς, με άλλες απολαβές, αλλά με άνιση ανταλλαγή εμπορευμάτων με εμάς, κατάφερε να ζει σε υψηλό βιοτικό επίπεδο και εκεί στη δυτική Ευρώπη το ιδιωτικό χρέος είναι τεράστιο σε σχέση με την Ελλάδα, λογιζόμενο σε τρισεκατομμύρια για την ίδια τη Γερμανία, τη Γαλλία και τις μεγάλες χώρες.
Εδώ είναι πολύ μικρότερο, που σημαίνει ότι στην πραγματική οικονομία μπορούμε να βγούμε από τα αδιέξοδα αν εμπιστευτούμε το ελληνικό εργατικό δυναμικό, τον ελληνικό λαό και αναστραφεί σύντομα η πορεία που σήμερα έχει ακολουθηθεί, αυτή της μονομερούς κατανομής βαρών σε αδύναμες κοινωνικές ομάδες που δεν αντέχουν.
Έτσι, λοιπόν, ο Πρωθυπουργός μετά την επίσκεψή του στη Νορβηγία, στις 16 Μαΐου ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε συνεργασία με τη Νορβηγία για τις έρευνες, κυρίως στο Ιόνιο, θέμα το οποίο δεν απασχόλησε τα Ελληνικά Μέσα Ενημέρωσης, δεν πήρε διαστάσεις. Ο κ. Στόλτεμπεργκ, ο Πρωθυπουργός, χαιρέτησε αυτή τη σχέση που ανοίγει με τη Νορβηγία, που σημαίνει ότι πράγματι με τη νορβηγική εταιρεία, την Statoilμπορούμε να συνεργαστούμε. Η Noble Energy έχει ήδη παρέμβει στη Μεσόγειο και έχει ζητήσει να προχωρήσουμε, όπως και η Γαλλική Total. Άρα, υπάρχουν έτοιμες εταιρείες.
Εμείς θα θέλαμε να σταματήσουν, βέβαια, όλες οι διαβουλεύσεις σε ένα επίπεδο μυστικής διπλωματίας, διότι όσο μεγαλύτερη διαφάνεια αποκτά το θέμα, τόσο μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη αποκτά η χώρα μας σ’ αυτή την προσπάθεια. Να πούμε ότι δεν πήγε χαμένη η θυσία, η αυτοθυσία της κυράς της Ρω, της Δέσποινας Αχλαδιώτη που κράτησε την Ελλάδα παρούσα γιατί ΑΟΖ σημαίνει ότι μπορεί να ασκηθεί σε κατοικημένα νησιά. Το τονίζουμε αυτό. Βέβαια, εμπερικλείονται και οι βραχονησίδες στο Αιγαίο, σε εμάς, διότι είναι η μέση απόσταση από την άλλη πλευρά.
Ακόμη περισσότερο ήθελα να πω εδώ ότι η εξέλιξη που εμείς προτείνουμε, της άμεσης δηλαδή ανακήρυξης της ΑΟΖ, έχει τεράστια πλεονεκτήματα να δώσει στη χώρα. Πρώτα απ’ όλα έχει να της δώσει διεθνές κύρος, να δυναμώσει δηλαδή τις συμμαχίες της με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ισραήλ και σαφώς να πρωταγωνιστήσουμε σ’ αυτές τις εξελίξεις.
Στα πλαίσια αυτά το υπόλοιπο νομοσχέδιο έχει ειδική βαρύτητα. Πριν όμως θέλω να κάνω μία σημαντική παρένθεση. Για εμάς είναι πολύ σημαντικό αυτό που είπε και ο Υπουργός στην Επιτροπή, ότι υπάρχουν εθελοντές Έλληνες επιστήμονες απ’ όλο τον κόσμο και τεχνικοί. Μπορεί να μην έχουν επιστημονική γνώση, αλλά έχουν πρακτική γνώση. Και οι Έλληνες επιστήμονες όμως θα δέχονταν να μπουν σε αυτό που σας προτείναμε, σε ένα συμβούλιο για τα θέματα των υδρογονανθράκων, να εντάσσονταν τα πανεπιστήμια της χώρας μας με το δυναμικό τους ως επίσημοι σύμβουλοι της Κυβέρνησης και αυτού του Ταμείου Ερεύνης των Υδρογονανθράκων για να δημοσιοποιήσουν το συντομότερο με βάση το αρχείο που έχετε και τις δικές τους επιστημονικές έρευνες τα στοιχεία που οφείλουν να αξιοποιηθούν και να ευοδωθούν το συντομότερο δυνατό.
Το υπόλοιπο μέρος του νομοσχεδίου σκιάζεται, κυριολεκτικά, από αυτή τη μεγάλη ιστορική στιγμή και εμείς περιμένουμε την ταχύτητα εφαρμογής των στόχων. Το λέμε γιατί για την Ελλάδα μπορεί να έχουμε επιφυλάξεις σε σχέση με την υπερεξουσία, τη σύγχυση αρμοδιοτήτων που μπορεί να προκύπτουν με την Επιτροπή Ανταγωνισμού σε κάποια ζητήματα, συμφωνώντας βέβαια τα μέγιστα στην προστασία του καταναλωτή που είναι μέγα μέρος αυτού του κεφαλαίου.
Το να προχωρήσουμε στον αγωγό Πύργος- Αλεξανδρούπολη που επιτέλους ξαναμπαίνει στο προσκήνιο, που σημαίνει ότι ίσως αρχίζουν να κάμπτονται και οι πιέσεις της αμερικανικής πλευράς για την γεωπολιτική αυτή εξέλιξη, εμείς πιστεύουμε ότι δεν θα μείνει στα λόγια. Δεν θα είναι ένα απλό άλλοθι. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα γίνει έτσι.
Όσον αφορά το σκέλος που αφορά τη ΔΕΗ που τριχοτομείται, γνωρίζουμε ότι σχεδιάζεται να δοθούν οι επενδύσεις που αφορούν αυτή τη στιγμή το λιγνίτη σε τρίτους. Είναι μία κατεύθυνση που μπορεί να μας απαλλάξει από βάρη σε σχέση με το φόρο διοξειδίου του άνθρακος, τη συμβολή μας σε αυτή την αρνητική κατανομή κατ’ εμάς, διότι δεν μπορούν η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής να απαλλάσσονται των συμφωνιών του Κιότο και εμείς, η φτωχή Ελλάδα, να πληρώνουμε.
Η τριχοτόμηση αυτή στα πλαίσια μιας ευρωπαϊκής κατεύθυνσης είναι σωστή. Θεωρούμε δεδομένο ότι θα πρέπει να υπάρχει αποκρατικοποίηση στον τομέα της ενέργειας, αλλά, όπως γίνεται, με την προοπτική της πλήρους παραχώρησης του πλειοψηφικού πακέτου στους ιδιώτες, εκεί έχουμε τις ενστάσεις μας.
Αυτό αφορά και το άλλο σκέλος. Ενώ το φυσικό αέριο θα δεσπόζει στην ενεργειακή μας υποδομή τα επόμενα χρόνια, ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ πάνε προς πώληση. Είναι θέματα για τα οποία εμείς έχουμε εκφράσει τις αντιρρήσεις μας. Όχι ότι δεν δεχόμαστε πως οι ΔΕΠΑ θα μπορούσαν να έχουν ιδιωτικό χαρακτήρα, αλλά οι βασικοί φορείς -ο φορέας διαπραγμάτευσης που κλείνει τα θέματα βασικά της εμπορίας και των δικτύων- μπορεί να είναι διαφορετικοί, μπορεί να συμμετέχουν ιδιώτες μέσα, αλλά δεν θα έπρεπε να χαθεί ο κρατικός έλεγχος και μάλιστα με προϋπολογισμό 200 εκατομμύρια ευρώ έκαστο.
Σκεφθείτε το γεγονός ότι είναι γνωστό πως το Αζερμπαϊτζάν με ένα τρισεκατομμύριο κυβικά μέτρα φυσικού αερίου θεωρείται μεγάλη ενεργειακή δύναμη. Σκεφθείτε ότι αυτή τη στιγμή έχουμε τη λεκάνη του Ηροδότου που έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί, γειτνιάζει ακριβώς με την Κύπρο. Έχουμε τα κοιτάσματα που προσδιορίζονται ψηλά στο Φραγκοκάστελλο κάτω από την Κρήτη.
Έχουμε την κοιλάδα της Μεσσαράς, που μπορούμε να βγάλουμε και στην ξηρά φυσικό αέριο –αυτό είναι και μια αποκάλυψη στη συζήτηση- και έχουμε την περιοχή που συνορεύει με τη Βεγγάζη πλέον, μια και η Λιβύη είναι διχοτομημένη, όπου μπορεί να υπάρξει και εκεί συμφωνία.
Άρα, λοιπόν, πρέπει να σκεφτούμε σε διαφορετική βάση. Αυτά τα αποθέματα είναι από 3,5 μέχρι 5 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Έτσι λέει η επιστημονική μελέτη και τουλάχιστον δεν φαίνεται να λανθάνει, διότι οι τρεις γεωτρήσεις του Ισραήλ βγάλουν 1,5 τρισεκατομμύριο κυβικά –με εκείνη του Leviathan να είναι η μεγαλύτερη.
Θέλω, λοιπόν, να πω ότι σε αυτό το νομοσχέδιο βρίσκουμε τα σκέλη που αφορούν την προσαρμογή στις ευρωπαϊκές οδηγίες υποχρεωτικά –το καταλαβαίνουμε αυτό- θέλουμε όμως να παραμείνει –και αυτό είναι ένα θέμα για την Κυβέρνηση- η κρατική συμμετοχή. Ας φύγουν πακέτα μετοχών σε εταιρείες διαχείρισης, διανομής, όλα αυτά. Πρέπει όμως να παραμείνει η κρατική συμμετοχή γιατί είναι δεσπόζουσας σημασίας για εμάς και καθοριστική για το μέλλον μας.
Όλοι ξέρουν ότι τα δίκτυα δεν μπορούν να φύγουν. Ξέρετε ότι ακόμα και στους διαγωνισμούς τα δίκτυα αποκρύβονται από μεριάς δημοσιοποίησης γιατί είναι θέμα εθνικής ασφάλειας.
Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να πω ότι υπάρχουν και θέματα σε εκκρεμότητα που περιμένουμε για την ολοκλήρωση του νομοσχεδίου. Είχα κάνει και προτάσεις σε άλλες διατάξεις για τα λατομεία και όλα αυτά. Θα τα δούμε επί των άρθρων.
Όμως, εμείς επί της αρχής λέμε ξεκάθαρα ότι το νομοσχέδιο είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Λέμε ναι και το λέμε με κριτική διάθεση, όχι ως προσχώρηση ούτε ως παραχώρηση. Πρόκειται για ημιτελές βήμα, δεν είναι ολοκληρωμένο, αλλά είναι στο δρόμο εκείνο που οφείλει να ακολουθηθεί, μια πολιτική που έχει να κάνει με τους υδρογονάνθρακες στη χώρα μας και την ενέργεια στο σύνολό της.
